Srpska Latinica

Pogledajte predloge tzv. Udruženja za zaštitu ćirilice srpskog jezika. Pogledajte koliki je trud opotrebljen da se dokažu stvari koje se kose sa realnošću.

PREDLOG ZA BRISANJE STAVA 2 u ČLANU 9. PREDLOGA STATUTA OPŠTINE ZRENJANIN

REPUBLIKA SRBIJA

AUTONOMNA POKRAJINA VOJVODINA
OPŠTINA ZRENjANIN

SEKRETARU SKUPŠTINE OPŠTINE

19.05.2002. godine

AMANDMAN NA NACRT STATUTA OPŠTINE ZRENjANIN

            Treba brisati stav 2. u članu 9. predloga statuta opštine Zrenjanin.[1]

OBRAZLOŽENjE

            Službena upotreba jezika i pisma je regulisana u Zakonu o službenoj upotrebi jezika i pisma („Službeni glasnik RS”, br. 45/1991, 53/1993, 67/1993, 48/1994.), kao i Ustavu RS član 8. i Ustavu SRJ član15.

Po ustavu Republike Srbije i Zakonu o službenoj upotrebi jezika i pisma, za službenu upotrebu su propisani srpskohrvatski jezik odnosno srpski jezik i ćirilično pismo, dok će se prava na službenu upotrebu drugih jezika i pisama ostvarivati na osnovi zakona.

Mogućnost da se za srpskohrvatski jezik koristi latinično pismo predviđena je u glavi 2. ovog zakona, dok su u posebnoj i odvojenoj glavi regulisana prava narodnosti na njihov jezik i njihova pisma. Jedan jedini uslov za korišćenje srpskohrvatske latinice je propisan samo u članu 8. glave 2. i on glasi:

Član 8.

U opštinama u kojima u većem broju žive pripadnici naroda čije je primarno pismo, u skladu s tradicijom tog naroda, latinica, u službenoj je upotrebi i latiničko pismo.

Statutom opštine, u skladu sa stavom 1. ovog člana utvrđuje se službena upotreba latiničkog pisma.

Ustav SFRJ iz 1974. godine koristi pojmove NARODA i NARODNOSTI. Za vreme važenja ovog ustava donet je i srpski republički Ustav od 1990. godine, koji takođe nastavlja sa ovom praksom.

Iako je Srbija sadašnjim ustavom definisana kao država građana, njeni građani se u ustavu pominju i kao pripadnici nekog NARODA ili NARODNOSTI. Narodnosti se pominje u članu 8. republičkog Ustava, a narodi i narodnosti u članu 32.

U Zakonu o službenoj upotrebi jezika i pisma, takođe se građani Srbije pominju kao pripadnici naroda i narodnosti.

Tako Ustav, čitav pravni sistem i konkretno ovaj zakon - razlikuju termine NAROD i NARODNOST - te se u skladu sa tim, svaki član istog zakona mora i tumačiti.

Pomenuti član o latinici je u stvari bio rešenje iz vremena jezičkog jedinstva, u kome još nisu bili priznati zasebni srpski, hrvatski i bošnjački jezik. Da se radi baš o ta tri naroda svedoči nam i izraz iz stava 1. citiranog člana «primarno pismo» jer se u tom vremenu pretpostavljalo ne samo da im je jezik jedan, nego i da su i ćirilica i latinica pisma svih njih, s time da svaki narod ipak ima svoje primarno pismo. Sa druge strane, narodnosti koje žive na ovim prostorima nikada nisu imala po dva pisma, pa da im jedno bude sekundarno, a drugo primarno. Stoga razlika između narodnosti i naroda u pomenutom zakonu nije samo izvedena terminološki, nego i opisno.

Prema tome, očigledno je nego jasno, da se i u vreme postojanja SFRJ, u Republici Srbiji, srpskohrvatska latinica mogla koristiti samo u onim opštinama u kojima pored Srba u većem broju žive neki drugi jugoslovenski NARODI (Hrvati, Muslimani, Slovenci), ali ne i tamo gde Srbi žive samo sa NARODNOSTIMA (Mađarima, Rumunima, Slovacima) – jer narodnosti svoja prava već ostvaruju preko drugih članova istog zakona (preko prava na svoj jezik i pismo).

Srpskohrvatski jezik, još od 1992. godine više ne postoji. Danas se srpski, hrvatski i bošnjački smatraju zasebnim jezicima. Hrvati i Bošnjaci u Republici Srbiji nemaju više status naroda, nego narodnosti, pa tako građani Republike Srbije hrvatske i bošnjačke nacionalnosti, svoje pravo na službenu upotrebu jezika i pisma već ostvaruju po Zakonu o službenoj upotrebi jezika i pisma, u nekim opštinama u Raškoj oblasti i Vojvodini, a u delu ovoga zakona: "službena upotreba jezika i pisma narodnosti".

Takođe na osnovu preporuka u dokumentu MODEL STATUTA OPŠTINE, a koji je donela "Stalna konferencija gradova i opština Jugoslavije" u saradnji sa Ministarstvom pravde i lokalne samouprave, "PALGO centra", "Programa za reformu lokalne samouprave", "Agencije za međunarodni razvoj SAD" i "Nacionalnog Demokratskog Instituta", jasno se navodi u članu 8. ovog modela, da službena upotreba srpskog jezika podrazumeva samo ćirilicu kao službeno pismo. Takođe, ovde se i građanima drugih nacionalnosti, u skladu sa zakonom, daje za pravo da koriste svoje jezike i pisma u službenoj upotrebi.

To znači da na osnovu Ustava i zakona: SRPSKI JEZIK U SLUŽBENOJ UPOTREBI MORA SE PISATI SAMO ĆIRILICOM.

Takođe: SLUŽBENA UPOTREBA SRPSKOHRVATSKE LATINICE PODRAZUMEVA SLUŽBENU UPOTREBU HRVATSKOG ILI BOŠNjAČKOG JEZIKA.

S obzirom da u našoj opštini, po poslednjem popisa stanovništva 1991. godine, živi ispod 2% naših sugrađana hrvatske i bošnjačke nacionalnosti, smatramo da nema pravnog osnova, niti životne potrebe da srpskohrvatska latinica dobije status službenog pisma u opštini Zrenjanin. Takođe, ovo važi i za službenu upotrebu hrvatskog ili bošnjačkog jezika u našoj opštini.

            Što se tiče službene upotrebe srpskoga jezika: PREMA POZITIVNOM ZAKONODAVSTVU, SLUŽBENA UPOTREBA SRPSKOG JEZIKA SA LATINIČNIM PISMOM, KAKO JE TO DEFINISANO U PREDLOGU STATUTA OPŠTINE ZRENjANIN, JE NEZAKONITA I NEUSTAVNA.

Udruženje za zaštitu ćirilica
srpskog jezika
"ĆIRILICA"
- povereništvo za Zrenjanin -

[1] U ovom stavu se navodi: "Pored ćiriličnog pisma, u službenoj upotrebi je i latinično pismo."

Da prokomentarišemo ovaj predlog tzv. Udruženja za zaštitu srpske ćirilice. Ti ljudi koji ovo predlažu očigledno je da nisu baš upoznati sa realnom situacijom. Naime, nasuprot njihovim tvrdnjama da je latinica pismo Hrvata i Bošnjaka opšte poznata činjenica da srpski jezik ima DVA RAVNOPRAVNA PISMA.

Ministarstvo za obrazovanje i kulturu Republike Srbije je donelo odluku da se primenjuje Pravopis srpskog jezika Matice srpske. U tom pravopisu kaže se da srpski jezik ima dva standardna pisma: ćirilicu i latinicu.

Odavno Srbi koriste latinicu uporedo sa ćirilicom. Pogledajte sa koliko truda i mržnje prema latinici oni pokušavaju da promene fakte. Oni se iz petnih žila trude da dokažu da je latinica u stvari pismo Hrvata i Bošnjaka a ne Srba. Po njima, Srbi isključivo koriste ćirilicu a zbog toga što je do pre jedne decenije postojao srpskohrvatski jezik, i jer su taj jezik koristili i Srbi i Hrvati i Muslimani (Bošnjaci) to je bio razlog što je i latinica bila u zvaničnoj upotrebi. Međutim, svi mi dobro znamo da je latinica ila u upotrebi u Srba još ranije. Čak je Đuro Daničić doprineo reformi latinice uvevši jedno slovo (Đ).
Prema tome pokušaj da se dokaže da je latinica pismo Hrvata i Bošnjaka samo njihovo a ne i Srpsko je jalov i uzaludan. Zasnovan je na lažima ali i na odsustvu realnosti. Dovoljno je da se prošetamo ulicom ili kupimo neku knjigu ili novine pa da se uverimo da mi Srbi koristimo dva pisma - ćirilicu i latinicu.

INICIJATIVA ZA PODNOŠENJE AMANDMANA NA STATUT OPŠTINE ZRENJANIN

Povodom usvajanja novog statuta opštine Zrenjanin, Udruženje za zaštitu ćirilice srpskog jezika „ĆIRILICA” podružnica za Zrenjanin, kao udruženje građana koje deluje u našoj opštini, obraća se građanstvu, političkim strankama i odbornicima SO.

INICIJATIVA

ZA PODNOŠENjE AMANDMANA NA STATUT OPŠTINE ZRENjANIN

U Nacrtu statuta opštine Zrenjanin, koji će biti dat na usvajanje od strane SO Zrenjanin, a povodom službene upotrebe jezika i pisma, se navodi:

Član 9.

„U opštini je u službenoj upotrebi srpski jezik i ćirilično pismo.

U službenoj upotrebi je pored ćiriličnog i latinično pismo.

Pored srpskoga jezika u službenoj upotrebi su i jezici i narodnosti: mađarski, rumunski i slovački.”

            Smatramo da navedeni član treba menjati, i to tako što bi se brisao drugi stav ovoga člana, a treći stav izmenio tako, da bi onda izmenjeni član 9. glasio:

Član 9.

„U opštini je u službenoj upotrebi srpski jezik i ćirilično pismo.

Pored srpskoga jezika i pisma u službenoj upotrebi su jezici i pisma narodnosti: mađarski, rumunski i slovački.”

Na ovaj način bi u potpunosti bili ispoštovani:

1.      Svi svetski i evropski standardi vezani za službenu upotrebu jezika i pisma.

2.      Stavovi koji se navode u dokumentu MODEL STATUTA OPŠTINE, a koji je donela „Stalna konferencija gradova i opština Jugoslavije” u saradnji sa Ministarstvom pravde i lokalne samouprave, „PALGO centra”, „Programa za reformu lokalne samouprave”, „Agencije za međunarodni razvoj SAD” i „Nacionalnog Demokratskog Instituta”.

3.      Domaće zakonodavstvo koje uređuje oblast službene upotrebe jezika i pisma, a to su: Zakon o službenoj upotrebi jezika i pisma („Službeni glasnik RS”, br. 45/1991, 53/1993, 67/1993, 48/1994), član 8. Ustava RS, kao i član 15. Ustava SRJ.

S obzirom da u našoj opštini, po poslednjem popisu iz 1991. godine, živi ispod 2% građana hrvatske nacionalnosti, smatramo da nema pravnog osnova, niti životne potrebe da (srpskohrvatska) latinica dobije status službenog pisma u opštini Zrenjanin.

Zbog svega gore navedenog, molimo odbornike SO Zrenjanin, da usvoje ovaj amandman na novi statut opštine.

S poštovanjem,

u Zrenjaninu,

          06.05.2002. godine.

Opet slična stvar. Pokušava se nametnuti ideja da se izbriše mogućnost upotrebe latinice u službenoj upotrebi. Dakle, drugim rečima, zabranjuje se upotreba srpske latinice.
Ti ljudi smatraju da će "odbraniti" ćirilicu (pitanje od koga je treba braniti, možda od latinice) tako što će ZABRANITI samu MOGUĆNOST upotrebe latinice.
Pogledajte ovu rečenicu :

S obzirom da u našoj opštini, po poslednjem popisu iz 1991. godine, živi ispod 2% građana hrvatske nacionalnosti, smatramo da nema pravnog osnova, niti životne potrebe da (srpskohrvatska) latinica dobije status službenog pisma u opštini Zrenjanin.

Kažu da nema životne potrebe da srpskohrvatska latinica dobije status službenog pisma u opštini Zrenjanin! Pokušava se izjednačiti latinica i Hrvati iako svi znamo da latinicu koriste i Srbi. Dakle, pokušava se koristiti jedna laž zarad nekih nastranih ciljeva. Umesto da se omogući potpuna sloboda upotrebe oba pisma (a mi se nadamo iskreno da će budučim Ustavom Srbije ali i Zakonom o službenoj upotrebi jezika i pisma biti ispravljena ova velika nepravda) razni ljudi sa uskim pogledima na život bi zabranjivali latinicu.
Nadamo se da su zabrane ostale iza nas i da je najzad došla sloboda u našu zemlju.
Niko nema monopol na kulturu. Niko ne može da (ako su ćirilica i latinica ravnopravna) zabranjuje jedno ravnopravno pismo zarad svojih ideja (po nama pogrešnih). Kultura i jezik su naši zajednički. Ne može se nametati jedno pismo a sprečavati upotreba drugog.